Een hamster als huisdier, superleuk! Kinderen zijn dol op deze kleine knagers en ze leren er ook nog eens veel van. Maar een hamster is een dier waar je natuurlijk wel voor moet kunnen en willen zorgen. In dit artikel alles over de aanschaf van deze diertjes, van verzorging tot voeding tot de te verwachte kosten.
Inhoud artikel
De aanschaf van een hamster mag, net als van ieder ander dier, geen impulsieve daad zijn. Bedenk eerst of een hamster wel bij je past. Het is belangrijk te weten waar je aan begint en wat er zoal nodig is voor de verzorging van dit kleine knaagdier. Een hamster leeft gemiddeld twee tot drie jaar. Gedurende deze periode moet je het dier verzorging en aandacht geven. Ook zul je te maken krijgen met kosten. Deze zijn weliswaar minder dan bij de meeste andere huisdieren, maar het kan gebeuren dat je bij ziekte van je hamster naar de dierenarts moet. En dan kunnen de kosten soms aardig oplopen.
Soorten hamsters
Er zijn veel verschillende soorten hamsters. Ieder soort heeft in de natuur een andere levenswijze. Bovendien komen de soorten niet in hetzelfde leefgebied voor. Hierdoor verschilt niet alleen het uiterlijk tussen hamstersoorten, maar ook het gedrag. Iedere hamstersoort stelt andere eisen wat betreft huisvesting en verzorging.
Syrische hamsters (ook wel goudhamsters genoemd) zijn wat rustiger dan dwerghamsters. Roborovski dwerghamsters zijn watervlug en daardoor niet geschikt om op te pakken. Bedenk dus goed wat je met de hamster wilt gaan doen. Wil je het dier oppakken of wil je er alleen naar kijken?
De voornaamste gedragskenmerken van de verschillende hamstersoorten op een rijtje:
Syrische hamster
- Rustig.
- Vrij makkelijk tam te krijgen.
- Makkelijk te hanteren.
- Slaapt overdag, ’s avonds en ’s nachts actief.
- Accepteert geen soortgenoten.
Russische dwerghamster
- Rustig
- Vrij makkelijk tam te krijgen
- Soms overdag actief, maar meestal ’s avonds en ’s nachts
- Accepteert op jonge leeftijd soortgenoten, op latere leeftijd niet meer
Roborovski-dwerghamster
- Erg vlug
- Moeilijk te hanteren, niet tam te krijgen
- Actieve levensstijl, daarom leuk om naar te kijken
- Soms overdag actief, maar meestal ’s avonds en ’s nachts
- Plant zich moeilijk voort
- Kan meestal met soortgenoten gehouden worden, hoewel ze soms toch gaan vechten.
Campbelli dwerghamster
(familie van de Russische dwerghamster, maar minder bekend)
- Levendig
- Nieuwsgierig
- Slaapt overdag, ’s avonds en ’s nachts actief
- Accepteert meestal soortgenoten
Chinese dwerghamster
(niet heel bekend als huisdier)
- Levendig
- Snel, daardoor wat moeilijk te hanteren
- Niet zo makkelijk tam te krijgen
- Klimt graag
- Slaapt overdag, ’s avonds en ’s nachts actief
- Accepteert geen soortgenoten
- Kan soms een sterke geur afscheiden.
Syrische hamsters hebben van oorsprong een goudkleurige vacht. Daarom noemen we deze dieren ook wel goudhamsters. Tegenwoordig komt deze hamster in veel verschillende kleurvarianten voor. Naast éénkleurige hamsters (bijvoorbeeld wit of crème) zijn er ook Syrische hamsters met een tekening. Deze dieren zijn gevlekt of hebben een witte band over hun rug.
Sommige Syrische hamsters hebben een rexbeharing (korte, golvende vacht) of een langharige vacht. Langharige hamsters vergen wat meer verzorging. Om klitten te voorkomen moeten de haren regelmatig geborsteld worden. Dit kan met een kammetje of een tandenborstel. Langharige hamsters komen in alle gangbare kleurvarianten voor. Zowel kortharige als langharige hamsters kunnen in een satijnvariant (glanzende vacht) voorkomen.
Van de Russische dwerghamster ontstaan steeds meer kleurvarianten. Naast de donkergrijze wildkleur, komt blauw-wildkleur en pearl (wit) het meeste voor. De laatste jaren zijn er Russische dwerghamsters in onder meer zwart, mandarijn (oranje) en lilac gekweekt.
De Roborovski dwerghamster komt alleen in de zandkleurige wildkleur voor. Sinds kort bestaan er Roborovski’s met een wit gezicht. Deze hamsters worden internationaal ‘white face’ genoemd.
De Campbelli dwerghamster kent meerdere kleurvarianten, zoals zwart en beige. Chinese dwerghamsters komen in wildkleur (donkergrijs), wit en gevlekt (wit met grijze vlekken) voor.
Hoeveel hamsters?
Syrische hamsters en Chinese dwerghamsters accepteren geen soortgenoten. Het maakt niet uit welke geslachten je bij elkaar zet, want de dieren zullen elkaar onherroepelijk te lijf gaan. Ze vechten dan op leven en dood. Alleen tijdens de paartijd zullen een mannetje en vrouwtje elkaar tijdelijk accepteren.
Van Russische dwerghamsters wordt vaak beweerd dat ze in een groepje gehouden kunnen worden. Ook deze hamsters zullen gaan vechten zodra ze volwassen zijn. Het is verstandiger om deze dieren individueel te huisvesten.
Roborovski hamsters kunnen soms in een groepje of per tweetal samenleven. Zorg altijd voor een extra kooi voor noodgevallen, want soms gaan ze op den duur toch vechten. Campbelli hamsters accepteren vaak soortgenoten, maar ook bij deze dieren is een reservekooi aan te bevelen.
Waar koop je een gezonde hamster?
In bijna iedere dierenwinkel kun je hamsters kopen. Vaak zijn deze dieren niet selectief gefokt en daardoor niet gezond. Koop je hamster daarom liever bij een goede fokker. Deze dieren zijn meestal vanaf jonge leeftijd opgepakt en daardoor al een stuk tammer dan dierenwinkelhamsters.
Daarnaast zijn er meerdere knaagdieropvangcentra in Nederland waar diverse hamsters op een nieuw baasje wachten. Sommige ‘gewone’ asielen herplaatsen ook hamsters.
Waar moet je op letten bij de aanschaf?
Natuurlijk koop je graag een jonge, gezonde hamster. Bekijk de dieren in de winkel of bij de fokker daarom nauwkeurig. De late namiddag is de beste tijd om een hamster te kopen, want dan zijn de dieren actief. Je kunt dan beter beoordelen of het dier gezond is.
De hamster moet actief zijn en een ondernemende en nieuwsgierige indruk maken. De vacht mag niet dof of nat zijn. De hamster mag geen wondjes of kale plekken hebben. Ogen en neus moeten schoon zijn. Kijk ook even in de oren. Deze mogen niet onaangenaam ruiken, want dat zou op oorschurft kunnen wijzen. Let ook op de geslachtsdelen en de anus. Dieren met een vieze kont kunnen diarree hebben. Een gezonde hamster is stevig gebouwd en is niet mager.
Kijk via de flanken van het dier naar de ademhaling. Een zware ademhaling kan op een longontsteking of verkoudheid duiden.
Inspecteer altijd alle hamsters die bij jouw toekomstige hamster in het verblijf zitten. Zijn één of meer dieren niet gezond, dan is de kans aanwezig dat jouw hamster ook iets mankeert.
In een goede dierenwinkel of bij een goede fokker zijn de dierenverblijven schoon. Verschillende geslachten mogen niet in één verblijf zitten. Hamsters zijn op een leeftijd van vier weken al vruchtbaar. Het zal niet de eerste keer zijn dat iemand een zwangere hamster koopt en na een paar weken ineens tien hamsters rijker is. Een nestje hamsters lijkt leuk, maar waar laat je de nakomelingen ?
Hoe kun je de geslachten onderscheiden? Bij vrouwtjes zitten de geslachtsorganen en de anus dichter bij elkaar dan bij mannetjes. Syrische hamsters hebben soms zichtbare teelballen. Bij kleinere hamsters, zoals Roborovski’s, zijn de geslachten erg moeilijk te bepalen. Qua gedrag maakt het geslacht weinig uit. Voor eventuele voortplanting is het uiteraard wel van belang om te weten welk geslacht je koopt.
Het vervoer naar huis
Hamsters worden meestal in een kartonnen doosje meegegeven. Omdat deze dieren prima kunnen knagen, lukt het ze soms uit de doos te ontsnappen. Bij een lange terugreis is het verstandig een steviger bakje mee te nemen. Als je van plan bent je hamster vaker te vervoeren, is een transportkooitje aan te bevelen.
Huisvesting
De hamsterwoning moet op een niet te lichte, tochtvrije en rookvrije plaats staan. De kooi mag nooit in de zon staan! Hamsters kunnen niet goed tegen hitte. Zet het verblijf niet op de grond (in verband met tocht), maar op tafelhoogte. De ideale temperatuur voor hamsters ligt tussen de 18 en 23 graden. Bij een temperatuur onder de 10 graden, kan de Syrische hamster in winterslaap gaan. De hamster lijkt op het eerste gezicht dood. Het dier voelt koud aan, maar is niet stijf. Breng een hamster in winterslaap langzaam op temperatuur. Het dier zal dan vanzelf ontwaken. Russische dwerghamsters kunnen ’s winters een wintervacht krijgen. Dit heeft niet met een lagere temperatuur te maken, maar met de beperkte hoeveelheid licht. De vacht wordt lichtgrijs tot wit.
Honden, katten, ratten en andere grotere huisdieren zien de hamster als prooi en moeten dus uit de buurt van de hamsterkooi blijven.
Het soort verblijf dat geschikt is, hangt af van het soort hamster dat je hebt. Te kleine kooien vormen voor de hamster een soort gevangeniscel. De minimale afmeting voor een hamsterkooi is 50 bij 30 centimeter, maar groter is natuurlijk altijd beter. Deze minimale afmeting geldt zowel voor Syrische hamsters als voor dwerghamsters. Te weinig bewegingsvrijheid kan tot een vroegtijdige dood leiden. Kijk goed of de hamster niet uit de kooi zou kunnen ontsnappen. Dwerghamsters kunnen door de tralies kruipen. De tralies mogen niet verder dan één centimeter uit elkaar staan.
In de dierenwinkel zijn verschillende soorten hamsterkooien te koop. Ze verschillen qua grootte, kleur, aantal verdiepingen en speeltjes. Naast traliekooien zijn er ook dichte hokken (dunakooien) te koop. Beide verblijven hebben voor- en nadelen. Traliekooien hebben een goede ventilatie en bieden klimmogelijkheden voor je hamster. De kans op tocht is wel groter. Dichte kooien zijn minder gevoelig voor tocht, maar hebben een mindere ventilatie. Ammoniakdampen door urine blijven makkelijker in het hok hangen. Klimmogelijkheden zul je zelf moeten creëren door takken en buizen in het hok te leggen.
Een terrarium/aquarium is erg geschikt voor Roborovski hamsters. Zorg wel voor een goede deksel, zodat de dieren niet kunnen ontsnappen. Gebruik hier fijn gaas met kleine openingen voor.
Het hamsterverblijf moet zijn ingericht met een loopradje, een huisje en materiaal om aan te knagen en in te klimmen. Leg regelmatig verse wilgentakken in het hok. Ook verdiepingen in het verblijf zorgen voor klimplezier. Veel hamsters zijn dol op lege keuken- en toiletrollen.
Hamsters slapen graag op een beschutte en donkere plaats. Als slaapplaats kun je bijvoorbeeld een bloempot gebruiken. Een gat aan de zijkant van de pot kan dienst doen als in- en uitgang. Zet de bloempot op de kop in het verblijf.
Geef de hamster een dicht loopradje. In een open radje kan de hamster zijn poten blesseren. In de dierenwinkel zijn loopballen voor hamsters te koop. Deze zijn dieronvriendelijk, omdat de hamsters er niet zelf uit kunnen. Dit veroorzaakt veel stress en kan bovendien tot verwondingen aan de poten leiden.
Bodembedekking
Een bodembedekker neemt niet alleen vocht op, maar is ook bedoeld om een nestje van te bouwen. In de dierenwinkels zijn verschillende soorten bodembedekkers te koop. Zaagsel is niet geschikt als bodembedekking. Het is erg stoffig en bevat schadelijke stoffen. Gebruik daarom liever een andere bodembedekker, zoals hennepvezel (aubiose) of no-smell.
Zorg voor voldoende nestmateriaal in de kooi, zoals onbedrukt toiletpapier en stukjes (inktvrij) papier. Daar maakt de hamster dan zelf een nest van. Hooi en stro zijn te scherp voor hamsters, want hier kunnen de dieren zich aan snijden.
Veel dierenwinkels verkopen hamsterwatten, maar dit is absoluut niet geschikt als nestmateriaal. Hamsters kunnen er in verstrikt raken, in stikken of een darmblokkade door oplopen.
Voedsel- en drinkbakje
Voedselbakjes moeten stevig en gemakkelijk schoon te maken zijn. Potjes van aardewerk of porselein voldoen aan deze eisen. Gebruik voor het drinkwater bij voorkeur een flesje. In een drinkbakje komt snel rommel (uitwerpselen en bodemmateriaal).
Schoonmaken
Maak één of twee keer per week de kooi schoon. Vernieuw alle bodembedekking en reinig de kooi zo nodig met heet water en zeep. Af en toe ontsmetten met soda of een ander ontsmettingsmiddel kan geen kwaad. In buizen hoopt makkelijk urine en ontlasting op. Maak deze daarom iedere week grondig schoon. Spoel de kooi goed na en laat geen zeepresten achter. Zorg dat het verblijf goed droog is voor de hamster weer in zijn hok mag.
Keutels en natte plekken van urine moeten dagelijks worden weggehaald. Verwijder ook de etensresten uit de kooi.
Ververs iedere dag het drinkwater en maak één keer per week de drinkfles schoon om algengroei te voorkomen. Dit kan met een flessenborstel, maar ook met wat rijst of zand. Je stopt dit in de fles en schudt net zolang totdat de fles helemaal schoon is. Zorg dat het tuitje niet verstopt raakt door het zand.
Voeding
Een goede voeding is uiteraard erg belangrijk voor je hamster. Hier een overzicht van een gezond hamstermenu:
Droogvoer: Dit is het basisvoedsel en is als kant-en-klaar mengsel verkrijgbaar in de dierenwinkel. Koop altijd speciaal hamstervoer. Konijnen- of caviavoer is niet geschikt voor hamsters. Let goed op de houdbaarheidsdatum en bewaar het voedsel op een droge en koele plek. Als afwisseling kun je ook maïs, zaden (bijv. zonnebloempitten), noten (bijv. ongezouten pinda’s, hazelnoten, walnoten) en tarwe geven. Geef zonnebloempitten en noten met mate, want de dieren worden hier snel te dik van.
Groente en fruit: Geef regelmatig een stukje fruit of groente. Hier zitten belangrijke vitaminen in. Geschikte soorten zijn bijvoorbeeld appel, komkommer of wortel. Geef geen ui, knoflook of peper, want dit is veel te sterk voor hamsters. Was en schil het groenvoer in verband met bestrijdingsmiddelen.
Eiwitten: In goed hamstervoer zitten voldoende eiwitten. Toch kun je af en toe wat extra eiwit geven. Bijvoorbeeld meelwormen, stukjes gekookt ei of hondenbrokken.
Lekkernijen: In de dierenwinkel zijn ontzettend veel hamsterlekkernijen te koop. Geef dit snoepgoed niet te vaak. In veel producten zit te veel suiker en dit veroorzaakt overgewicht.
Let op: Geef hamsters nooit menselijk snoep als chips en chocolade. Daar kunnen de dieren erg ziek van worden. Geef vooral geen kleverig en plakkerig voedsel, want de wangzakken kunnen dan verstopt raken.
Wilde planten: Geschikte planten voor hamsters zijn o.a. paardenbloem, kamille, bijvoet, salie, witte klaver, pepermunt en blauwe luzerne. Pluk wilde planten niet langs paden en wegen in verband met verontreiniging door uitlaatgassen en bestrijdingsmiddelen. Geef je hamster alleen wilde planten waarvan je zeker weet dat ze niet giftig zijn.
Knaagstenen zijn overbodig en zelfs ongezond voor hamsters. Ze bevatten te veel zout en kalk. In goed hamstervoer zitten voldoende harde granen en brokken om de tanden mee te slijpen.
Hoeveel eten
In het wild hebben hamsters niet altijd voldoende voedsel. Daarom leggen ze voorraden aan. Dit gedrag noemen we hamsteren. Een hamster in gevangenschap heeft voldoende voedsel, maar vertoont toch dit gedrag. Om het eten mee te kunnen nemen, stopt hij het in zijn wangzakken en haalt hij het er met strijkende bewegingen weer uit.
Een Syrische hamster heeft ongeveer 15 gram droogvoer per dag nodig. Dwerghamsters eten de helft. Droogvoer moet altijd aanwezig zijn in het hok. Daarnaast kun je dagelijks een stukje groente of fruit geven. Haal dit wel dagelijks uit het verblijf, zodat het niet kan bederven. Ververs iedere dag het drinkwater.
Verzorging?
Naast een schoon hok en voedsel, heeft een hamster ook nog wat uiterlijke verzorging nodig.
Meestal slijten de nagels van hamsters goed af en is knippen niet nodig. Zijn de nagels toch te lang dan moet je ze voorzichtig knippen. Een hamster met te lange nagels kan niet goed lopen, klimmen en graven. Pas op dat je niet in het leven van de nagel knipt. Het leven herken je aan het bloedvaatje dat halverwege de nagel ophoudt. Raadpleeg bij twijfel altijd een deskundige of een dierenarts.
De hamster is een knaagdier en dat betekent dat zijn tanden zijn hele leven doorgroeien. Zijn tanden slijten door te knagen, bijvoorbeeld op harde zaden en brokken in het hamstervoer. Leg regelmatig verse wilgentakken in het hok. Met te lange tanden kan de hamster niet meer eten en hierdoor zelfs doodgaan. Worden de tanden te lang, ga dan naar de dierenarts om ze te laten knippen. Doe dit echter nooit zelf! Het risico op verwondingen is veel te groot.
Langharige hamsters moeten regelmatig geborsteld worden om klitten in de vacht te voorkomen. Gebruik een zachte tandenborstel of een klein kammetje. Kortharige rassen hebben geen vachtverzorging nodig.
Ziekten
De meest voorkomende ziekte bij hamsters is ‘wet tail’ (natstaart). Dit wordt veroorzaakt door een bacterie. Deze besmettelijke ziekte komt vooral bij jonge dieren voor. De hamsters eten niet meer en hebben een dunne, stinkende ontlasting. Ze krijgen een natte staart en binnen twee dagen sterven de zieke dieren.
Een hamster met diarree hoeft niet altijd ‘wet tail’ te hebben. Bedorven voedsel of te veel groenvoer kan ook tot diarree leiden. Geef alleen nog droogvoer of wat gekookte rijst en verschoon dagelijks het bodem- en nestmateriaal. Ga naar de dierenarts als de diarree na een paar dagen niet over is.
Tocht kan leiden tot verkoudheid. De hamster niest, heeft afscheiding uit de neus en heeft een reutelende ademhaling. Ga bij deze symptomen naar de dierenarts. Deze zal meestal antibiotica voorschrijven. Zet je hamster op een warme en droge plaats (20-25 graden). Vermijd stof en een stoffige bodembedekking.
Een hamster met jeuk, kale plekken, korstjes of wondjes kan last hebben van ongedierte, zoals luizen of schurft. Raadpleeg bij deze symptomen een dierenarts.
Syrische hamsters hebben aan de flanken een geurklier. Vooral bij mannetjes is deze donkere en natte plek goed te zien. Dit is normaal en duidt niet op een huidafwijking. Met de geurklier bakenen ze hun territorium af. Bij dwerghamsters zit deze klier op de buik.
Kijk dagelijks of je hamster nog gezond is. Ogen, neus, vacht en kont moeten schoon zijn. Een gezonde hamster is levendig en alert. Is dit niet het geval dan is een bezoek aan een dierenarts noodzakelijk.
Los lopen en tam maken?
Niet alle hamstersoorten zijn even makkelijk tam te maken. Bij Syrische hamsters en Russische dwerghamsters is dit doorgaans geen probleem. Roborovski hamsters zijn niet geschikt om te hanteren.
Het proces van tam maken vereist dagelijks veel geduld. Laat de hamster langzaam wennen aan je hand en aai het dier voorzichtig over zijn lijf. Met iets lekkers kun je hem lokken. Geef je hamster alleen aandacht als hij wakker is. Het is erg ongezond voor hamsters als ze in hun slaap worden gewekt. Als de hamster uiteindelijk tam is, komt hij vanzelf naar je toe. Dit gebeurt alleen als hij zich veilig en op zijn gemak bij je voelt.
Als je hamster tam is en goed aan je gewend is, kun je hem los laten lopen. Blijf er altijd bij en zorg dat er geen andere huisdieren in hetzelfde vertrek zijn. Sluit alle ramen en deuren en pas op voor elektriciteitskabels en andere gevaarlijke objecten voor het diertje. Houd de hamster goed in de gaten, want vooral dwerghamsters verstoppen zich makkelijk op plekjes die minder toegankelijk voor mensen zijn. Je kunt de hamster ook in een ren los laten lopen. Deze kun je kopen of zelf maken. Zorg dan wel voor wat vermaak in de vorm van speeltjes.
Over het gedrag van hamsters is zowel op het internet als in de verschillende boeken over hamsters veel informatie te vinden. Raadpleeg deze bronnen uitvoerig voor je een hamster oppakt. Hiermee voorkom je dat je beginnersfouten maakt, waardoor je een angstige, schuwe en zelfs bijtende hamster krijgt.
Een hamster voor kinderen?
Hamsters worden vaak ten onrechte gezien als huisdieren voor kinderen. De dieren worden pas laat in de avond actief. Overdag heeft een kind dus niet veel aan een hamster. Bovendien zijn hamsters vrij kwetsbaar. Een val is meestal fataal voor het dier. Het houden van een hamster door kinderen kan alleen onder goede begeleiding van een volwassene. Een Syrische hamster is vanwege zijn rustige karakter en hanteerbare formaat nog het meest geschikt.
Kosten
Oke, je wilt nog steeds een hamster kopen? Leuk! Maar wat ben je uiteindelijk dan kwijt? Hieronder een opsomming van de minimale te verwachte kosten.
Eenmalige kosten
Sommige kosten heb je eenmalig bij de aanschaf. Hieronder een overzicht van deze kosten:
- Een hamster kost gemiddeld tussen de 5 en 10 euro.
- Een kooi kost rond de 60 euro, al hangt dit natuurlijk wel af van de grootte van het verblijf.
- Aan accessoires als drinkfles, voerbakjes en evt. een informatieboekje ben je rond de 25 euro kwijt.
Terugkerende kosten
Naast de kosten voor de aanschaf van het dier, het verblijf en de eventuele nodige accessoires zijn er ook kosten die periodiek terugkomen. Denk hierbij aan voer en bodembedekking voor het hok.
- Bodembedekking
- Voedsel
Voor één hamster ben je ongeveer 15 euro per maand kwijt voor deze kosten.
Incidentele kosten
Naast de vaste kosten voor aanschaf en de verzorging van je hamster zijn er ook kosten die heel af en toe nodig kunnen zijn. Hierbij doelen we voornamelijk op medische kosten voor bezoek aan de dierenarts. Omdat deze sterk afhangen van de klachten of reden van het bezoek kunnen we hiervoor lastig een schatting geven. Een bezoek aan de dierenarts varieert van 20 tot 30 euro per consult (exclusief medicijnen). Operaties zijn uiteraard een stuk duurder.
Samenvattend: wel of geen hamster?
Na het lezen van dit artikel weet je wat er komt kijken bij het houden van een hamster. Op internet, in de bibliotheek of in een boekwinkel kun je nog uitgebreidere informatie over de verzorging van dit huisdier vinden. Om goed voor een hamster te kunnen zorgen, moeten de volgende aspecten geen probleem voor je zijn. Is dat niet het geval, dan kun je beter niet aan een hamster beginnen. Een hamster mag immers nooit de dupe worden van een ondoordachte impulsaankoop.
- De hamster zal zijn hele leven verzorgd moeten worden.
- Het houden van hamsters brengt de nodige aanschafkosten met zich mee.
- Er zullen terugkomende kosten zijn. (accessoires, voer, eventuele dierenartskosten)
- Hamsters zijn pas ’s avonds laat actief.
- Hamsters kunnen ’s nachts geluid produceren.
- Je hamster heeft dagelijks aandacht nodig.
- Het hok moet één tot twee keer per week schoongemaakt worden.
- Zorg als je op vakantie gaat voor oppas voor je hamster.