De zwaardvis, iedereen kent deze indrukwekkende vis wel. De zwaardvis is gemakkelijk te herkennen, zelfs wanneer je het dier nog nooit eerder gezien hebt. Zijn lange puntige snuit, in de vorm van een zwaard, blijft vaak steken in schepen, waarschijnlijk omdat hij schepen aanziet voor walvissen. Het is een agressieve vis die niet lang twijfelt om over te gaan op de strijd. Zijn lange snuit gebruikt hij dan ook om te spietsen of om tikken uit te delen. In dit artikel meer over deze imposante vissoort.
- Leefomgeving: zoute wateren in gebieden met een gematigd klimaat (Grote Oceaan, Atlantische Oceaan, Indische Oceaan en Middellandse Zee)
- Maximale afmetingen: zo’n 4,5 meter / 600 kilo
- Kleuren: grijsblauwe rug met een bijna witte buik
- Wetenschappelijke benaming: Xiphias gladius
- Status: niet bedreigde diersoort
Uiterlijke kenmerken
De zwaardvis heeft zijn naam natuurlijk te danken aan het uiterlijk: een sterke, gestroomlijnde vis met een lange bovenkaak in de vorm van een zwaard. Deze bovenkaak wordt vaak verward met die van de zaagvis. Deze vissoort is echter niet verwant met de zwaardvis.
De puntige bovenkaak heeft voornamelijk nut voor de ideale stroomlijning van de vis. Daarnaast gebruikt de zwaardvis zijn “zwaard” ook voor de jacht. Hij gebruikt het zwaard dan om prooien mee te spiesen, hakken of neer te slaan.
De romp van de zwaardvis wordt smaller en loopt geleidelijk over in de staartvin. Op de rug bevind zich een grote rugvin die “zijlvormig” is en de vorm van een sikkel heeft (hol gebogen). Ook de aarsvin heeft dit uiterlijk en is, ondanks dat hij flink kleiner is dan de rugvin, aanzienlijk groter in verhouding van bij andere vissoorten. Naast de rug en aarsvin zijn er nog borstvinnen aanwezig. Buikvinnen heeft deze vissoort niet.
Zwaardvissen kunnen erg groot worden. Er zijn exemplaren van ruim 600 kilo gevangen met een lengte van meer dan 4,5 meter!
Leefomgeving
De zwaardvis komt voor in verschillende wateren over de wereld. De vissoort voelt zich het meest op zijn gemak in gebieden waar een gematigd klimaat heerst. Omdat het zoutwatervissen zijn, komen ze voor in oceanen en zeeën. Wereldwijd zijn de plaatsen waar deze vissoort het meest gezien wordt:
- Grote Oceaan
- Atlantische Oceaan
- Indische Oceaan
- Middellandse Zee
Heel zelden wordt een zwaardvis in Nederlandse wateren gevangen. Dit is slechts enkele keren gebeurd in de afgelopen 100 jaar.
Goed aanpassingsvermogen
Zwaardvissen leven over het algemeen alleen. Op jonge leeftijd is dit anders, dan leven zwaardvissen vaker in scholen. Samen zijn ze veiliger. Daarnaast kunnen ze in een groep gemakkelijker grotere prooien aanvallen. Ze zwemmen dan vlak onder de oppervlakte om scholen vissen op langere afstand te volgen en daarna toe te slaan. Wanneer volgroeid heeft de zwaardvis weinig geduchte vijanden en kunnen ze gemakkelijk zelfstandig leven.
De zwaardvis is qua leefomgeving ook flexibel, zolang het water zout is en een gematigd klimaat heerst voelt deze vissoort zich op zijn gemak. De leefdiepte verschilt sterk. Sommige zwaardvissen leven vlak rond de oppervlakte, maar de grotere exemplaren kunnen tot een diepte van 800 meter voorkomen!
Dieet
Het menu van deze vissoort bestaat voornamelijk uit makreel, tonijn en pijlinktvissen. Het exacte dieet hangt af van de locatie waar de vis leeft en in grote mate van de diepte. Van een zwaardvis die in ondiepere wateren leeft bestaat het dieet voornamelijk uit vissoorten als haring, makreel, sardines en ansjovissen. De grotere zwaardvissen leven vaak in diepere wateren en jagen voornamelijk op vissoorten als heek en zilvervis.
Sportvisserij
Door het uitzonderlijke uiterlijk, zijn agressieve karakter en ongekende kracht is de zwaardvis een vissoort die grote aantrekkingskracht heeft op sportvissers. Wereldwijd is de vis dan ook een veel nagejaagde soort. Voornamelijk de kracht en agressie die het dier kenmerken laten het hart van een visser sneller kloppen.
Daarnaast is de vis ook nog eens populair voor menselijke consumptie. Hierdoor is ook de commerciële vangst van deze vissoort goed vertegenwoordigd.