“Beter een vogel in de hand dan tien in de lucht”

De Nederlandse taal is een groot aantal spreekwoorden rijk waarin dieren een centrale rol spelen. In onze wekelijkse rubriek iedere week aandacht voor een nieuw dierenspreekwoord. Want laten we de rol van dieren in ons leven wat extra benadrukken! Het spreekwoord van deze week:

“Beter een vogel in de hand dan tien in de lucht”

Betekenis, herkomst en gebruik

Dit spreekwoord drukt de waarde van zekerheid en het waarderen van wat je al hebt uit boven het najagen van onzekere kansen. De oorsprong van dit spreekwoord ligt in eeuwenoude observaties van jagers en de natuurlijke wereld.

In vroegere tijden, toen jagen een belangrijke bron van voedsel was, werden vogels vaak gevangen in valstrikken of met pijl en boog. Jagers gaven de voorkeur aan het vasthouden van een gevangen vogel in hun hand boven het najagen van een groep vogels die in de lucht vloog. Het vangen van vogels in de lucht was veel moeilijker en onzekerder, terwijl de vogel in de hand al een gegarandeerde buit was.

Tegenwoordig wordt dit spreekwoord gebruikt om te benadrukken dat het vaak verstandiger is om tevreden te zijn met wat je hebt in plaats van roekeloos te streven naar meer, vooral als dat ‘meer’ onzeker is. Het is van toepassing in situaties waarin mensen overwegen risico’s te nemen of te verlangen naar iets dat niet binnen handbereik is. Bijvoorbeeld, als iemand denkt aan het verlaten van een stabiele baan om een onzeker avontuur te starten, zou een vriend kunnen adviseren: “Beter een vogel in de hand dan tien in de lucht.” Dit betekent dat het vaak verstandiger is om vast te houden aan wat je al hebt, zelfs als het minder lijkt dan wat je hoopt te bereiken, omdat de onzekere toekomst geen garanties biedt.

Dit spreekwoord herinnert ons eraan dat het waarderen van stabiliteit en zekerheid vaak verstandiger is dan onzekere kansen najagen. Het benadrukt het belang van realisme en pragmatisme bij het nemen van beslissingen, en het vermijden van onnodige risico’s. Het idee dat een gegarandeerde vogel in de hand waardevoller is dan tien vogels in de lucht, biedt een waardevolle les in levenswijsheid en voorzichtigheid.