De winterkoning (Troglodytes troglodytes) is een van de kleinste vogelsoorten in Europa en meet slechts 9-10 centimeter lang. Deze bruine zangvogel komt in heel Europa voor. Ondanks zijn kleine formaat heeft de winterkoning een luide zang en is hij bekend om zijn agressieve gedrag tegenover andere vogels.
Algemeen | Uiterlijk | Gedrag | Verspreiding | Leefomgeving | Voortplanting | Aantallen
| Wetenschappelijke naam | Troglodytes troglodytes |
| Lengte | 9-10 centimeter |
| Gewicht | 9-10 gram |
| Kleur | Bruin bovendelen, roestbruine staart, beige onderdelen |
| Kenmerken | Opvallende streep boven de ogen, korte bruine staart |
| Dieet | Insecten, spinnen, zaden, bessen en kleine vruchten |
| Voortplanting | Eén broedsel per jaar met 6-8 eieren |
| Leefgebied | Bossen, tuinen, parken en struikgewassen |
| Status | Niet bedreigd in Nederland, wel beschermd |
Uiterlijk
De winterkoning is een klein vogeltje met een lengte van ongeveer 9 tot 10 centimeter en een gewicht van slechts 9 tot 10 gram. Deze vogeltjes hebben bruine veren en een roestbruine staart. De borst en onderkant zijn lichter van kleur, met een beige tint op de buik, een opvallende streep boven de ogen en een kenmerkende bruine korte staart die vaak omhoog wordt gehouden. De winterkoning heeft een compact lichaam met een ronde borst en een spitse snavel. Mannetjes en vrouwtjes hebben vergelijkbare kleuren en patronen.
Gedrag en leefwijze
De winterkoning is een actieve vogel die voornamelijk op de grond leeft en zoekt naar insecten en andere kleine prooien. Ze leven meestal in paren en verdedigen hun territorium tegen andere vogels. Ze zijn ook bekend om hun gewoonte om in nesten van andere vogels te kruipen om daar hun eieren te leggen en uit te broeden.
Dieet
Het dieet van de winterkoning bestaat voornamelijk uit insecten en andere kleine ongewervelde dieren, zoals spinnen en larven. Ze eten ook bessen en zaden in de winter wanneer insecten minder beschikbaar zijn.
Verspreiding
De winterkoning komt voor in heel Europa, Azië en delen van Noord-Afrika. Het is een standvogel die het hele jaar door in dezelfde omgeving blijft.
Natuurlijke leefomgeving
De winterkoning leeft in verschillende soorten bosrijke omgevingen, waaronder loof- en naaldbossen, parken en tuinen. Ze zijn echter het meest talrijk in dicht struikgewas en houtwallen.
Voortplanting
De winterkoning heeft een monogaam broedsysteem en het vrouwtje legt gewoonlijk 5-7 eieren in een bolvormig nest dat ze in struiken of op de grond bouwen. Het mannetje helpt bij het broeden en voeden van de jongen.
Aantallen
In Nederland staat de winterkoning niet op de Rode Lijst van bedreigde diersoorten, maar de populatie is wel afhankelijk van de juiste leefomstandigheden. Het aantal winterkoninkjes in Nederland wordt geschat op ongeveer 1 miljoen broedparen. Deze aantallen kunnen fluctueren afhankelijk van de beschikbaarheid van voedsel en geschikte leefomgevingen. Vanwege de afhankelijkheid van bossen en andere groene leefgebieden, kan habitatverlies een bedreiging vormen voor de winterkoning. Het behoud van deze leefomgevingen en natuurlijke gebieden is daarom van groot belang voor het behoud van deze soort.