Waarom bijten katten?

Een kat dit spontaan bijt, baasjes van veel katten komt het bekend voor. Vaak lijkt er geen aanleiding te zijn voor dit gedrag. Je bent gezellig aan het spelen, aait of knuffelt je kat wat en ineens zet hij zijn tanden in je handen. Leuk is dat! Toch is bijten bij katten een natuurlijk gedrag dat veel kan vertellen over de gemoedstoestand en behoeften van je kat. Door te begrijpen waarom katten bijten en hoe je ermee om kunt gaan, kun je beter inspelen op hoe het dier zich voelt en dit ongewenste gedrag voorkomen.

---

Waarom bijten katten?

Katten bijten om verschillende redenen. Dit gedrag kan voortkomen uit instinct, angst, ongemak of zelfs speelsheid. De situatie waarin het dier zich bevindt en de lichaamstaal van de kat vertellen vaak al een hoop over de mogelijke reden van het bijtgedrag. Hieronder een aantal van de meestvoorkomende oorzaken:

1. Speelsheid

Bij jonge katten en kittens komt bijten vaak voor tijdens het spelen. Katten gebruiken hun bek en nagels om te leren jagen, een vaardigheid die zij in het wild nodig hebben. Dit gedrag zit in onze huiskatten nog steeds ingeprogrammeerd. Wanneer een kat te hard bijt tijdens het spelen, is dit meestal geen agressie maar een manier om hun natuurlijke instincten te oefenen. Het is dus normaal gedrag, maar het is belangrijk om je kat wel proberen te leren wat wel en niet acceptabel is.

2. Overprikkeling

Veel katten willen ook nog wel eens bijten tijdens het aaien. Hoewel veel katten genieten van aandacht, kunnen ze overprikkeld raken als het contact te lang duurt of als er op een gevoelige plek wordt geaaid, zoals de buik. Het bijten is in dit geval een manier om duidelijk te maken dat ze genoeg hebben gehad. Het dier geeft zijn grenzen aan, respecteer die.

3. Angst of stress

Katten kunnen ook bijten wanneer ze zich bedreigd voelen of bang zijn. Dit gedrag zie je vaak bij onbekende situaties, zoals een dierenartsbezoek, of wanneer de het dier wordt benaderd door vreemden. Het bijten is een verdedigingsmechanisme om zichzelf te beschermen. Door te bijten uit de kat zijn stress, angst of ongemak, een teken dat het dier niet op zijn gemak is in de situatie.

4. Pijn of medische oorzaken

Soms is bijten een reactie op pijn of lichamelijk ongemak. Als een kat plotseling begint te bijten zonder duidelijke reden, kan dit wijzen op een medisch probleem. Vele medische problemen kunnen de oorzaak zijn. Een bezoek aan de dierenarts kan duidelijkheid bieden, bel deze dus zeker wanneer je vermoedt dat pijn de oorzaak kan zijn van het bijtgedrag.

5. Territoriaal gedrag

Katten zijn territoriale dieren, ze beschermen hun eigen leefomgeving en willen daar geen ongewenste indringers. Wanneer een kat zijn territorium verdedigt tegen andere huisdieren of mensen die hij als een bedreiging ziet kan hij dit uiten door te bijten. Dit gedrag komt vaak voor bij katten die niet gewend zijn aan het delen van hun leefomgeving met anderen.

---

Dit zegt bijten over de gemoedstoestand van een kat

Bijten kan een directe weerspiegeling zijn van de emotionele staat van een kat. Letten op de lichaamstaal en de situatie waarin het dier zich bevindt helpt te begrijpen wat de kat probeert te communiceren.

Lichaamstaal voorafgaand aan een beet: wat kun je leren?

De lichaamstaal van een kat kan je veel vertellen over zijn emoties. Door hier goed naar te kijken, kun je gedrag herkennen dat het bijten vaak voorafgaat.

• Gespannen houding, oren plat naar achteren
  Dit gedrag wijst meestal op angst of agressie. De kat voelt zich bedreigd of ongemakkelijk in de situatie. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als je een kat probeert te aaien terwijl hij dat niet wil of wanneer hij wordt geconfronteerd met een onbekende omgeving of persoon. Als je dit gedrag ziet, stop dan met wat je aan het doen bent en geef de kat ruimte. Door hem te dwingen in de situatie te blijven, kun je het bijten verergeren en de stress vergroten. Laat de kat zelf bepalen wanneer hij weer contact zoekt.
• Trillende staartpunt of verwijde pupillen
  Een kat met een trillende staart of grote, donkere pupillen is meestal opgewonden of gefrustreerd. Dit kan gebeuren tijdens speelmomenten, maar ook wanneer de kat iets probeert te communiceren wat niet wordt opgemerkt, zoals een behoefte om met rust gelaten te worden. Speelt je kat op dit moment, zorg er dan voor dat je handen uit de buurt blijven en gebruik speelgoed om zijn energie af te leiden. Als je niet speelt en je kat dit gedrag vertoont kan het betekenen dat hij prikkelbaar is of spanning opbouwt. Geef hem een pauze of probeer het dier af te leiden.
• Wegdraaien of het vermijden van oogcontact
  Een kat die zich van je wegdraait of oogcontact vermijd, geeft subtiel aan dat hij zich ongemakkelijk voelt of overprikkeld is. Als je dit negeert en doorgaat met bijvoorbeeld aaien, kan de kat gaan bijten. Dit is een duidelijk signaal dat hij genoeg heeft gehad. Stop met wat je aan het doen bent en respecteer zijn behoefte aan afstand. Op lange termijn versterkt dit respect de band tussen jou en je kat.

Deze situaties herkennen helpt bij het achterhalen van het ongemak bij het dier zodat je actie kunt ondernemen.

Soort beet: wat betekent het en hoe kun je reageren?

De manier waarop je kat bijt is een directe indicatie van de ernst van deze emotionele reactie en de onderliggende oorzaak. Hieronder meer over de verschillende soorten beten en wat ze betekenen:

• Speelse beet
  Een speelse beet is meestal zacht en gaat gepaard met speels gedrag zoals achter je handen of voeten aan gaan. Deze manier van bijten komt vaak voor bij kittens en jonge katten die hun jachtvaardigheden oefenen. Hoewel het onschuldig lijkt, kan het problematisch worden als je kat leert dat bijten acceptabel is. Leer je kat dat handen geen speelgoed zijn door speelmomenten te richten op speeltjes zoals een hengel of muisje. Reageer niet geschrokken of boos, dit kan het speelse gedrag versterken. Stop met spelen zodra de kat bijt, zodat hij begrijpt dat dit gedrag het spel onderbreekt.
• Waarschuwingsbeet
  Een waarschuwingsbeet is kort, scherp en bedoeld om grenzen aan te geven. Vaak geeft een kat die overprikkeld raakt tijdens het aaien of genoeg heeft van de aandacht dit type beet. Vaak gaat deze manier van bijten gepaard met waarschuwingen zoals een zwiepende staart of zacht grommen. Respecteer de grenzen van je kat. Probeer de signalen van overprikkeling eerder te herkennen als je kat je regelmatig op deze manier bijt. Deze signalen leren herkennen kan ongewenst bijtgedrag helpen voorkomen.
• Agressieve beet
  Een agressieve beet is vaak dieper, pijnlijker en gaat gepaard met blazen of gebruik van de nagels of een duidelijk gespannen houding. Dit gedrag wijst meestal op angst. De kat voelt zich bedreigd en gebruikt het bijten als laatste redmiddel. Je bent duidelijk een grens over gegaan die het dier niet waardeert. Als een kat agressief bijt, trek je direct terug en geef het dier de ruimte. Straf je kat niet, want dit kan zijn angst of agressie verergeren. Probeer te achterhalen wat de stress veroorzaakt en werk eraan om de omgeving rustiger of veiliger te maken.

Katten bijten niet zomaar, het is geen willekeurig gedrag. Het is een vorm van communicatie die veel over de emotionele en mentale staat van je huisdier vertelt. Door goed te letten op de situatie waarin je kat zich bevindt en de lichaamstaal van het dier, kun je achterhalen wat je kat je probeert te vertellen en hoe je daar het beste op kunt reageren.

---

Wat kun je doen tegen bijten?

Hoewel bijten natuurlijk gedrag is, kun je met training en geduld voorkomen dat dit gedrag problematisch wordt. Er zijn een aantal manieren om het dier op zijn gemak te stellen en bijtgedrag te voorkomen:

• Herken en respecteer grenzen
• Gebruik speelgoed tijdens het spelen
• Zorg voor mentale stimulatie
• Train gewenst gedrag
• Vermijd stress in de leefomgeving
• Raadpleeg een professional

---

Herken en respecteer grenzen

Let op de signalen van overprikkeling of ongemak en stop met aaien of spelen voordat het bijten begint. Hierdoor leert je kat dat je zijn grenzen respecteert, wat het vertrouwen vergroot.

---

Gebruik speelgoed tijdens het spelen

Als je kat tijdens het spelen bijt, gebruik dan speeltjes zoals een hengel of muisje in plaats van je handen of voeten. Dit voorkomt dat de kat leert dat het oké is om mensen te bijten.

---

Zorg voor mentale stimulatie

Bied voldoende uitdaging door middel van interactief speelgoed, voerpuzzels of klimmogelijkheden. Een kat die voldoende wordt gestimuleerd, bijt minder snel uit verveling.

---

Train gewenst gedrag

Leer je kat gewenst gedrag aan door positief te belonen. Als je kat bijvoorbeeld zachtjes speelt zonder te bijten, geef hem dan een traktatie of een aai. Negeer bijtgedrag om te voorkomen dat het per ongeluk wordt beloond.

---

Vermijd stress in de leefomgeving

Herken en verminder stressfactoren in de leefomgeving van je kat. Maak bijvoorbeeld rustige plekken in huis waar de kat zich kan terugtrekken en laat je kat geleidelijk aan wennen aan nieuwe situaties, bijvoorbeeld na een verhuizing, verbouwing of nieuwe indeling.

---

Raadpleeg een professional

Als het bijten problematisch wordt, kun je een dierenarts of kattengedragstherapeut raadplegen. Zij kunnen helpen de oorzaak te achterhalen en een behandelplan opstellen om het gedrag af te leren.

---

Wat kun je leren van het bijten van je kat?

Het bijten van katten is een vorm van communicatie. Of het nu voortkomt uit speelsheid, stress of medische problemen, het gedrag biedt waardevolle inzichten in de gemoedstoestand en behoeften van je kat. Door goed te observeren en adequaat te reageren, kun je een betere band met je kat opbouwen en zijn welzijn verbeteren.