Oververhitting bij honden – voorkomen, de symptomen en eerste hulp

Oververhitting bij honden in het kort
- Honden kunnen niet zweten en raken warmte moeilijker kwijt
- Laat honden nooit alleen in auto’s en vermijd zware inspanning bij hitte
- Herken vroege signalen: overmatig hijgen, kwijlen, lusteloos gedrag en verwarring
- Eerste hulp: uit zon halen, koelen met lauwwarme handdoeken, nooit ijskoud water
- Bij ernstige symptomen zoals wankelen of bewusteloosheid direct naar dierenarts
- Risicogroepen (oude honden, platte snuiten, dikke vacht) hebben extra aandacht nodig
Honden lopen met zomers weer een hoger risico op oververhitting. De dikke vacht beschermt natuurlijk tegen de zonnestralen, maar vormt tegelijkertijd een barrière waardoor het dier zijn warmte moeilijk kwijt kan. Daarom is het belangrijk je hond altijd goed koel te houden en te voorkomen dat het dier te warm wordt. Met deze tips en maatregelen kan ook je hond lekker genieten van de zomer!
Honden raken warmte moeilijk kwijt
Honden kunnen niet zweten om lichaamswarmte kwijt te raken. De huid is bedekt met een vacht waardoor ze niet net als mensen kunnen zweten. In plaats daarvan kan het dier lichaamswarmte kwijt raken door te hijgen en via de voetzooltjes. Dit werkt vaak goed, maar wanneer de omgevingstemperatuur eveneens erg hoog is, is het lastig verkoeling via de omgeving te krijgen. Oververhitting kan dan optreden, een ernstige bedreiging voor de gezondheid van het dier.
Oververhitting voorkomen
Het voorkomen van oververhitting is natuurlijk de beste methode om je trouwe viervoeter goed en comfortabel de warme zomerdagen door te helpen. Daarom hieronder een aantal tips:
Laat je hond absoluut niet in de auto achter!
De belangrijkste oorzaak van oververhitting bij honden is nog altijd een te warme omgeving. Laat je hond nooit alleen achter in de auto, zeker niet bij warm weer! Binnen mum van tijd loopt de temperatuur op tot 50 graden of meer.
Vermijd overmatige inspanning
Door inspanning verhoogt de temperatuur van het lichaam van een hond, net als bij mensen. Honden kunnen deze warmte echter minder gemakkelijk kwijt door de dikke vacht. Probeer bij warme omstandigheden daarom je hond niet te veel inspanning te laten leveren en vermijd intensieve activiteiten. Doe een minder intensief balspelletje en stel het hardlooprondje aan de fiets uit tot het weer wat kouder is.
Extra tips voor de warmste dagen
Extra tips om je hond op een verantwoorde en goede manier de warmste dagen door te brengen? Bekijk ons eerdere artikel met een aantal leuke, aanvullende tips: verkoeling voor honden in de zomer
Vroege symptomen van oververhitting herkennen
Oververhitting begint vaak subtiel. Als baasje is het cruciaal dat je de vroege signalen herkent, want dan kun je nog ingrijpen voordat de situatie levensgevaarlijk wordt.
Fysieke signalen
Het begint meestal met overmatig hijgen. Let vooral op het type hijgen: wordt het oppervlakkig en snel? Lijkt je hond moeite te hebben om adem te halen? Een donkerrode of paarse tong is een duidelijk alarmsignaal.
Kwijlen gebeurt normaal bij hitte, maar overmatig speekselverlies, vooral als het dik of plakkerig wordt, wijst op problemen. Hetzelfde geldt voor braken of diarree tijdens warme dagen. Let ook op de ogen: worden ze dof of glazig? Dit zijn alarmsignalen die je serieus moet nemen!
Gedragsveranderingen
Een hond die normaal gesproken enthousiast reageert op zijn riem, maar nu lusteloos blijft liggen, geeft een duidelijk signaal af. Onrust kan ook een teken zijn: als je hond maar niet kan gaan liggen en steeds van plek wisselt, zoekt hij mogelijk verkoeling die hij niet kan vinden.
Reageert je hond minder op zijn naam of bekende commando’s? Dan kan verwarring door oververhitting al zijn begonnen. Apathisch gedrag, geen emotie of enthousiasme in reacties zijn ook waarschuwingssignalen.
Ernstige symptomen: wanneer het spoed is
Waar de eerste signalen vaak nog te verhelpen zijn door het dier verkoeling te bieden en de ruimte te verkoelen, zijn er bepaalde symptomen waarbij je niet moet wachten en direct actie moet ondernemen:
- Wankelen, vallen of niet meer kunnen opstaan
- Bewusteloosheid, ook al is het maar kort
- Braken, samen met andere hittesignalen
- Diarree met bloed erbij
- Ademhalingsproblemen die erger worden ondanks verkoeling
- Instorten of omvallen
Een praktische test voor uitdroging: trek voorzichtig wat huid in de nek van je hond omhoog en laat los. Normaal valt deze direct terug. Blijft er een ’tentje’ staan? Dan is je hond uitgedroogd en heeft medische zorg nodig.
Eerste hulp bij oververhitting
Als je hond tekenen van oververhitting toont, is snelle actie noodzakelijk. Oververhitting is een levensbedreigende situatie die zeer serieus genomen moet worden.
Directe maatregelen
Snel handelen is noodzakelijk, daarom kun je het best gelijk:
- Uit de zon: Haal je hond onmiddellijk uit de zon en breng hem naar de koelste beschikbare plek, bij voorkeur binnen met airconditioning.
- Lichaam koelen: Leg handdoeken gedrenkt in lauwwarm (niet ijskoud!) water op zijn buik, binnenkant van de achterpoten en nek. Dit zijn plekken waar bloedvaten dicht onder de huid liggen en waar de lichaamstemperatuur dus het makkelijkst omlaag te brengen is.
- Omgeving koelen: Zorg voor frisse lucht rond zijn hoofd. Gebruik een ventilator voor luchtcirculatie, maar richt deze niet direct op je hond.
- Laten drinken: Bied water aan als hij bij bewustzijn is, maar forceer niets als hij niet wil of kan drinken.
Wat je niet mag doen
Gebruik nooit ijskoud water. Het temperatuurverschil kan een shock veroorzaken die de situatie erger maakt. Lauwwarm water dat geleidelijk afkoeling geeft is veel veiliger.
Giet geen water over een oververhitte hond. De temperatuurshock kan averechts werken.
Wanneer naar de dierenarts
Neem altijd contact op met je dierenarts als je vermoedt dat je hond oververhit is, ook als de symptomen mild lijken. Vertel precies wat er gebeurd is, hoe lang je hond al symptomen toont en wat je al hebt gedaan.
Bij ernstige symptomen zoals bewusteloosheid, braken of instorten is spoed geboden. Blijf je hond koelen tijdens transport naar de dierenarts, maar gebruik ook nu geen ijskoud water.
Speciale aandacht voor risicogroepen
Sommige honden hebben extra zorg nodig tijdens warme dagen:
- Oudere honden en puppy’s – hun temperatuurregeling werkt minder efficiënt. Houd ze extra kort aan de lijn tijdens warme dagen en zorg voor meer rustpauzes.
- Honden met platte snuiten – mopshonden, bulldogs en andere rassen met korte luchtwegen hebben meer moeite met hijgen. Zij hebben extra verkoeling nodig en minder inspanning.
- Honden met dikke vacht – denk aan Duitse herders, golden retrievers en andere langharige rassen. Overweeg professionele trimming (maar scheer nooit helemaal kaal) en borstel regelmatig om luchtcirculatie te bevorderen.
- Honden met gezondheidsproblemen – hart- en longproblemen maken honden extra kwetsbaar. Ook bepaalde medicijnen kunnen de warmtegevoeligheid verhogen. Overleg altijd met je dierenarts over extra voorzorgsmaatregelen.
Heb je een hond die tot deze risicogroepen behoren? Wees dan extra alert en neem extra voorzorgsmaatregelen om je hond op de juiste temperatuur te houden.
